Elektrik fiyatları, hem serbest piyasa dinamikleri hem de kamu denetimiyle belirlenebilir. Türkiye’de elektrik piyasasında bu iki yapının bir arada işlediğini görüyoruz:
🔹 Biri serbest piyasa fiyatlaması,
🔹 Diğeri ise düzenlemeye tabi (regüle) tarifelerdir.
Bu yazıda düzenlemeye tabi tarifeler nedir, kimler için geçerlidir ve nasıl belirlenir gibi sorulara sade bir şekilde yanıt veriyoruz.
Elektrik Fiyatları Nasıl Belirlenir?
Elektrik fiyatları genel olarak iki yolla oluşur:
Piyasa bazlı fiyatlar: Arz ve talebin buluştuğu noktada, yani serbest piyasa koşullarında belirlenir.
Düzenlenen tarifeler: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından belirlenir ve uygulanır.
Serbest piyasada fiyatlar dalgalanabilirken, düzenlemeye tabi tarifelerde fiyatlar, kamu yararı ve belirli sosyal kriterler dikkate alınarak hesaplanır.
Düzenlemeye Tabi Tarifeler Kimler İçindir?
Düzenlenen tarifeler genellikle şu grupları kapsar:
Serbest tüketici olamayan mesken aboneleri
Düşük gelirli, engelli, şehit ailesi gibi sosyal destek kapsamındaki haneler
Belirli küçük ölçekli ticarethane, sanayi veya tarımsal sulama aboneleri
Bu tüketiciler kendi elektrik tedarikçisini seçemez ve bölgelerindeki görevli tedarik şirketinden enerji almak zorundadır. Uygulanan fiyat, EPDK’nın belirlediği perakende satış tarifesidir.
Serbest Tüketici Olmak Ne Anlama Geliyor?
Yıllık tüketim miktarı belirli bir sınırı geçen aboneler “serbest tüketici” statüsüne geçebilir. Bu hak, onlara:
Tedarikçi seçme özgürlüğü
Daha uygun fiyatlı teklifler alma şansı
Sabit fiyatlı sözleşmelerle maliyetlerini kontrol etme imkânı sunar.
Buna rağmen bazı tüketiciler bu hakkı kullanmayıp düzenlenen tarifede kalmayı tercih edebilir.
Elektrik Faturalarında Fiyat Farkı Neden Olur?
Regüle tarifede:
“Elektrik Dağıtım Bedeli”, “Enerji Kullanım Bedeli”nin içinde yer alır.
EPDK tarafından belirlenen format dışında fatura düzenlenemez.
Serbest piyasada:
Dağıtım bedeli ayrıca gösterilir.
Aktif enerji birim fiyatı, tedarikçiye göre değişebilir.
Dağıtım tarifeleri ise her abonede aynıdır çünkü EPDK tarafından belirlenir ve bağlantı tipinize göre uygulanır. Hangi firmadan elektrik alırsanız alın, dağıtım fiyatı değişmez.
Sosyal Tarifeler de Bu Kapsamdadır
Devletin dar gelirli ya da dezavantajlı grupları korumak amacıyla sunduğu sosyal tarife uygulamaları, düzenlemeye tabi tarifeler arasında yer alır. Son dönemde sıkça gündeme gelen sosyal destekli elektrik tarifeleri de bu yapının bir parçasıdır.
Sonuç: Kim Ne Öder?
Serbest tüketiciyseniz, elektrik tedarikçinizi seçebilir ve farklı fiyat teklifleriyle sözleşme yapabilirsiniz.
Serbest tüketici değilseniz, görevli tedarikçinizden ve regüle tarifeyle elektrik alırsınız.
Enerlex Enerji Danışmanlık’tan Destek Alın
Faturanızda hangi fiyatlar uygulanıyor? Serbest tüketici olma hakkınız var mı? Hangi tarifeye geçmeniz sizin için avantajlı?
Tüm bu soruların yanıtını birlikte bulalım.
Enerlex Enerji Danışmanlık, elektrik piyasasındaki haklarınızı anlamanızı ve size en uygun çözümleri seçmenizi sağlamak için yanınızda.
👉 Diğer rehber içeriklerimiz için blog sayfamıza göz atmayı unutmayın!